Lokale heffingen

In onderstaande tabel hebben we alle effecten op de woonlasten in beeld gebracht. Deze afspraken/maatregelen lichten we onder de tabel toe. Onder de tabel hebben we ook de afspraken voor 2025 en latere jaren in beeld gebracht, die op dit moment bij ons bekend zijn. De besluitvorming daarover vindt plaats in de begrotingen van 2025 en latere jaren.

1. effect van de CAO afspraken op het tarief

In april 2023 hebben vakbonden en VNG een nieuwe CAO Gemeenten afgesproken. Deze CAO geldt van 2 januari 2023 tot en met 31 december 2023. In deze CAO is afgesproken dat de lagere salarisschalen procentueel een grotere loonstijging krijgen dan de hogere schalen. Hierdoor vallen deze personeelskosten hoger uit (tussen 7,3% en 8,8%). In 2023 hebben we onze tarieven verhoogd voor 5% loon stijging. De tarieven waren nog aangepast op deze CAO afspraken. We halen dit nadeel in 2024 in. De woonlasten stijgen hierdoor met 1,1%

2. Loonprijsontwikkelingen 2024 volgens CPB

Het Centraal Planbureau heeft recentelijk de Macro Economische Verkenning gepubliceerd. Daarin schetst het CPB de loonprijsontwikkeling voor 2024. Het CPB verwacht dat de lonen in 2024 met 6,3% zullen stijgen (prijs overheidsconsumptie, beloning werknemers) en de prijzen met 3,5% (prijs materiele overheidsconsumptie). Onze tarieven stellen we op de geschetste ontwikkelingen bij.

Daarnaast hebben we onze ramingen van de afval óók bijgesteld op ontwikkelingen op de afvalmarkt, zoals hogere verwerkingskosten, lagere opbrengsten restfracties etc. En kostenstijgingen voor de uitvoering van een aantal specifieke watertaken, zoals de bestekken voor rioolwerkzaamheden; drainage en rioolgemalen. In totaal stijgen de woonlasten daardoor met 5,1%

3. meerkosten na scheiding van plastic en metalen verpakking en drinkpakken (pmd) uit restafval

We zijn druk bezig met het invoeren van het nieuwe afvalinzamelingssysteem. Hierdoor hoeven inwoners hun plastic, metaal en drankverpakkingen niet meer apart te scheiden. Dit mag bij het restafval. Dit wordt dan later door een machine van elkaar gescheiden. Dit zorgt ervoor dat we verschillende soorten afval beter kunnen scheiden en minder restafval overhouden. Wat weer goed is voor het milieu. We starten zodra we een partner hebben gevonden voor het sorteren. Vooruitlopend hierop zullen uiterlijk in de eerste maanden van 2024 alle duo-vuilnisbakken vervangen zijn door mono-vuilnisbakken. Daarover hebben we u – dit voorjaar - via een afzonderlijk raadsvoorstel geïnformeerd. En daarbij hebben we tevens besloten om de meerkosten hiervan vanaf 2024 te dekken uit de afvalstoffenheffing. Grofweg gaat het dan om een bedrag van € 11 per huishouden. Omdat de uitrol hiervan in stapjes plaatsvindt, verhogen we de afvalstoffenheffing in 2024 met € 2,80 voor een meerpersoonshuishouden en € 2,66 voor een eenpersoonshuishouden. In 2025 zullen het tarief hiervoor extra verhogen.    

4. we sparen ook nog voor de toekomstige vervanging van het rioolstelsel

Het rioolstelsel moet in de periode 2035-2065 vervangen worden. Hiervoor sparen we. Dat doen we via een jaarlijkse verhoging van de rioolheffing met 2,5%. In 2024 wordt het tarief hiervoor met € 4,78 verhoogd.

5. we hebben vorig jaar besloten om de rioolheffing kostendekkend te maken

Bij de Programmabegroting 2023 heeft u besloten om de rioolheffing vanaf 2024 in drie stappen kostendekkend te maken. Op basis van deze afspraken verhogen we het tarief met 3,2%; de heffing wordt daardoor met € 6,15 verhoogd.

Verder is bij de Programmabegroting 2023 óók besloten om de ozb in 4 jaar te verhogen naar 8,7%.

Ook deze verhogingen komen bovenop de inflatiecorrectie in de jaren 2024-2026. In 2024 valt de aanslag hierdoor € 3,41 hoger uit. De woonlasten stijgen daardoor met 1%.

6. we moeten onze zorgplichten in Oosterwold nakomen

Uw gemeenteraad heeft besloten om in Oosterwold alsnog een riool aan te leggen. Nadat het riool is aangelegd sluiten we de kaveleigenaren daarop aan. Daarbij hebben we uw raad voorgesteld om bij de kaveleigenaren ook de bestaande zuiveringen te verwijderen, met inbegrip van de herstelwerkzaamheden aan tuin en verharding. En daarbij de bewoners van Oosterwold zoveel mogelijk te ontzorgen, door de daarmee gepaarde kosten voor rekening van de overheid te nemen. Als alles meezit hebben we zes tot zeven jaar nodig om alles aan te leggen. Op basis hiervan is bepaald wat de totale kosten zijn; deze bedragen € 65,4 miljoen. De kosten voor het beheer en onderhoud van de bestaande zuiveringen zijn voor rekening van de gemeente en worden betaald uit de rioolheffing. In 2024 verhogen we die hiervoor met € 7,80. We zijn met onze partners nog in gesprek over een bijdrage in de kosten.

7. onderhoud van sloten, duikers en lijngoten & meten en monitoren

Op het onderhoud van sloten, duikers en lijngoten is achterstallig onderhoud ontstaan.

Dit onderhoud aan sloten en duikers is noodzakelijk, om invulling te geven aan onze zorgplichten voor hemelwater en grondwater. De wateroverlast in de afgelopen jaar onderschrijft de noodzaak hiervan. Om te voorkomen dat de achterstand in het onderhoud verder oploopt, verhogen we het budget.

Het reinigen van lijngoten is noodzakelijk voor een goede hemelwaterafvoer

Voor een goede hemelwaterafvoer hebben we in het stadscentrum lijngoten aangebracht en bij kunstwerken onderdoorgangen. De lijngoten in het stadscentrum raken verstopt doordat bij het dagelijks vegen straatvuil in deze goten wordt geveegd. Bij onderdoorgangen, welke op het laagste punt bij kunstwerken zijn aangebracht, raken de lijngoten verstopt door meegevoerd straatvuil. Het niet tijdig reinigen hiervan zorgt voor veel water overlast en aanvullende risico’s. Er is ongeveer 10 kilometer aan lijngoten aangebracht in de stad. Op dit moment worden incidenten opgelost vanuit een calamiteitenbudget, maar dit is niet voldoende om de problematiek afdoende aan te pakken. Daarom willen we het onderhoud beter aanpakken. De kosten worden op basis van het aantal strekkende kilometers lijngoten ingeschat op € 200.000 per jaar.

We willen de programmatische aanpak van beheer, reparatie en vervanging verbeteren

Een belangrijke oorzaak voor vervanging van het riool is bijvoorbeeld verminderd functioneren en overlast door bodemdaling. En een niet goed functionerende drainage geeft grondwateroverlast. Om investeringsmaatregelen goed te kunnen onderbouwen willen we niet alleen uitgaan van theoretische berekeningen van de staat van het materiaal, maar willen we ook inzicht in het daadwerkelijk functioneren van de riolering en de relatie met overlast meldingen. Om dit daadwerkelijk functioneren inzichtelijk te maken is het noodzakelijk om metingen in het rioolsysteem te verrichten. Dit zal meerdere jaren uitgevoerd moeten worden om tot adequate ervaringsgegevens te kunnen komen. De meerkosten van dit meetnet bedragen € 190.000 per jaar. Het uitvoeren van deze metingen zal er voor zorgen dat we de middelen efficiënter kunnen inzetten waardoor kosten lager uitvallen. Omdat ervaringsgegevens ontbreken is het nu niet mogelijk dit financieel te vertalen.

U heeft ook besloten om de komende jaren een aantal tarieven en belastingen extra te verhogen. Hieronder brengen we dit in beeld.

Dit betekent dus dat de woonlasten na 2024 nog met € 31 per huishouden gaan stijgen. Hierbij hebben we geen rekening gehouden met inflatie. Ook daardoor zullen we de tarieven nog moeten verhogen.